Bir işe ilk başladığınızda, büyük ihtimalle son düşüneceğiniz şeylerden biri bu işten nasıl çıkacağınız, işi başka bir firmaya nasıl devredeceğinizdir.
Ancak bu aslında iş hayatında daha erken düşünülmesi gereken şeylerden birisidir. Altmış yaşına kadar bu işe devam edip emekliliğinize bu işi satarak mı başlayacaksınız? Yoksa önümüzdeki birkaç yıl bu işi geliştirip sonra iyi bir kârla satıp çıkacak mısınız?
Tercihiniz hangisi olursa olsun, çıkış stratejinizi şimdi planlamalısınız, çünkü şu an yaptıklarınız işin gelecekteki değerini büyük oranda artırabilir.
Peki işinizin değerini artırmak için şimdi neler yapabilirsiniz?
Müşteri Veritabanı Tutun
Boyutu ne olursa olsun, firmaların (itibar dışında) en değerli varlıklarından birisi de müşteri veritabanıdır. İlk günden itibaren müşterileriniz hakkında düzenli kayıtlar tutmalı ve mümkün olduğunca çok bilgi edinmelisiniz. CommitCRM gibi bir ürün kullanarak bu işi kendiniz için daha kolay hale getirebilirsiniz. Böyle bir sistem müşterilerinizin iletişim bilgilerini saklamakla kalmaz, geçmişte onlar için yaptığınız işler, ne ücret ödedikleri, ne zaman ödedikleri gibi pek çok bilgiyi de tutar. Böyle detaylı kayıtlar şirket ya da işinizin potansiyel alıcısı açısından önemli ve değerlidir, zira yakında hizmet vermeye başlayacakları müşterilerle geçmişteki ilişkilerinizi görme olanağı verir.
Şirket Telefon Numarası
Potansiyel alıcı için önemli bir başka faktör de şirketinizin ya da işin telefon numarasıdır. Müşterilerinize bugüne kadar yaptığınız tüm reklamlarda bu numara geçtiği için, müşteriniz bilgisayarını tamir ettirmek istediğinde yine o numarayı arayacaktır. Doğal olarak, alıcı da o numarayı isteyecektir. Arkadaşlarınızın aramayacağı, o işe tahsis edilmiş bir sabit hat, cep telefonu ya da 444′lü bir numara her zaman iyi bir fikirdir.
Şirket İsmi
Şirket ya da işinize verdiğiniz isim de önemlidir. Eğer o işi bir gün devretmek gibi bir niyetiniz varsa asınızı ya da soyadınızı kullanmak yerine marka oluşturan bir isim koymak daha akıllıca olacaktır. Örneğin Cengiz yoksa ?Cengiz’in Bilgisayar Hastanesi? pek birşey ifade etmez.
Müşteri Çeşitliliği
Alıcının önemseyeceği bir diğer etken de müşterilerinizin çeşitliliğidir. Elde ettiğiniz gelirin büyük bir kısmının tek bir müşteriden geliyor olması hem sizin açınızdan hem de alıcı açısından tehlikelidir. Diyelim ki şirketiniz yılda 100 bin TL kazanıyor, dolayısıyla değeri 200 bin TL. Bir de bu gelirin yarısını oluşturan büyük bir müşteriniz var. Ve günün birinde bu müşteri sizden daha iyisini buldu, sizi sevmeyi bıraktı ya da işin yeni sahibine ısınamadı. Aniden gelir yarı yarıya düşeceği için şirketinizin değeri de dibe vurur.
Prosedürler ve Sistemler
Farkettiniz mi, imtiyazlı kişi ya da firma kim olursa olsun tüm McDonalds restoranları aynı şekilde işler?
Birisi McDonalds bayiliği alırken sadece McDonalds isminin kullanım haklarını satın almaz. Beraberinde McDonalds’ı başarılı yapan prosedür ve sistemleri de satın alır. McDonalds’dan daha iyi burger restoranları olduğunu düşünüyor olabilirsiniz, ama McDonalds’ı McDonalds yapan hızı ve belirli bir çalışma şekli oluşudur. Elli yılda geliştirdikleri ve herhangi bir McDonalds restoranında aynen tekrarlanabilen belirli bir sistemleri vardır.
Alıcı sizi başarılı yapan şeye devam etmek isteyecektir, o yüzden kendi prosedür ve sistemlerinizi belgelendirmelisiniz. Ayrıca, yeni bir personel aldığınızda da ayak uydurmalarını kolaylaştıracaktır.
Kapsamlı Mali Kayıtlarınız Olsun
Son olarak, mali kayıtlarınız kapsamlı ve sağlam olsun. Bunu zaten her halükarda yapmanız gerekir ama kapsamlı kayıtlar potensiyel alıcılara herzaman çekici gelmiştir. Böyle kayıtlar onlara senin hangi dönemlerinde kârın yükseldiğini, hangi mevsimlerin rölantide geçtiğini, işin yükselişte mi yoksa düşüşte mi olduğunu anlatır.
Açıktır ki kârlılık şirketinizin değerini artıracak en önemli şeylerden birisidir. Ancak, eğer yukarıdaki faktörler doğru şekilde yapılırsa, işinizi devrederken oradan çok daha şişkin bir cüzdanla ayrılabilirsiniz.
